किन जनताले राजा वीरेन्द्रलाई विष्णुको अवतार माने?

किन जनताले राजा वीरेन्द्रलाई विष्णुको अवतार माने?

भदौ १, २०८२,

काठमाडौं । नेपालको राजसंस्थासँग जोडिएको धार्मिक–सांस्कृतिक परम्परा र राजा वीरेन्द्र शाहको असाधारण व्यक्तित्वका कारण प्रजाले उनलाई विष्णुको अवतारका रूपमा श्रद्धा गर्ने गर्थे।

नेपालमा प्राचीनकालदेखि नै राजालाई “श्री ५ महाराजाधिराज” उपाधिसहित विष्णु (नारायण) को प्रतिनिधि मान्ने परम्परा थियो। विशेषगरी पशुपतिनाथ मन्दिरमा हुने नित्यपूजामा राजालाई जीवित नारायण मानेर पूजा गर्ने चलनले यो विश्वासलाई अझ गहिरो बनाएको थियो।

राजा वीरेन्द्रको व्यक्तित्व र कार्यशैलीले यस धार्मिक विश्वासलाई बलियो बनायो। शान्तिप्रिय, धर्मनिष्ठ, शिक्षाप्रेमी र जनमायालु शासकका रूपमा चिनिएका उनी आम जनताको आँखामा देवत्वले भरिएको राजा देखिन्थे। उनको बोलचाल, व्यवहार र प्रजाप्रतिको प्रेमले उनी विष्णुको आभा बोकेको शासकजस्तो लाग्थ्यो।

त्यसबेला विदेशी पाहुनाहरूलाई समेत दरबारमा परिचय गराउँदा राजालाई “Living Vishnu” भनेर प्रस्तुत गरिन्थ्यो। यसले जनमानसमा रहेको विश्वासलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा समेत उजागर गरेको थियो।

यद्यपि धार्मिक शास्त्रमा विष्णुको दशावतार स्पष्ट भए पनि नेपाली समाजले राजालाई विष्णुको अंशावतारका रूपमा श्रद्धा गर्न छोडेन। त्यसैकारण आजसम्म पनि राजा वीरेन्द्रलाई सम्झँदा धेरै नेपालीका मनमा “जनताको नजरमा विष्णुको अवतार” भन्ने छवि बलियोसँग जाग्छ।